مدیریت عبارتست از تصمیم گیری درست در جهت دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده و پیشرفت و بهبود موقعیت در شرایط خاص .
مدیریت دارای گرایش های مختلفی است:
مدیریت اجرایی
مدیریت منابع انسانی
مدیریت استراتژیک
مدیریت بازرگانی
مدیریت صنعتی
مدیریت دولتی
و .....
یکی از مهم ترین گرایش های مدیریتی که در شرایط فعلی از اهمیت ویژه ای برخوردار است مدیریت استراتژیک است که در تمامی زمینه ها و کسب و کارها ضرورت وجود این مدیریت احساس می شود.
مدیریت استراتژیک به معنای مجموعه ای از کنترل ها تحلیل ها و تصمیم گیری های مدیریتی و اجرایی برای بهبود شرایطی است که عملکرد بلند مدت یک شرکت را تعیین کرده و سبب پیشرفت شرکت و یا سازمان مور نظر می شود.
بنابراین مدیریت استراتژیك فعالیتهای مربوط به بررسی، ارزشیابی و انتخاب استراتژیها، اتخاذ هر گونه تدابیر درون و بیرون سازمانی برای اجرای این استراتژیها و در نهایت كنترل فعالیتهای انجامشده را در برمیگیرد.
فرآیند مدیریت استراتژیک در بر گیرنده پنج مرحله است:
مرحله اول: تحلیل
تجزیه وتحلیل عبارتست از شناسایی عوامل محیطی که بر عملکرد سازمان تاثیر دارند
مرحله دوم: جهت گیری های سازمانی
مدیر با در نظر گرفتن چشم انداز کلی و ماموریت سازمان و کسب و کار جهت گیری ها را تعین میکند.
مرحله سوم : تعیین هدف
سازمان ها برای منظورهای متفاوتی وجود دارند و فعالیت های مشخصی انجام می دهند. بنابراین اهداف سازمان ها با هم متفاوت است. شناخت و تعیین این اهداف و اولویت بندی آن ها به پیشرفت همه جانبه سازمان کمک شایانی می کند.
مرحله چهارم : تعیین استراتژی
پس از گذراندن مراحل قبل، استراتژی های های خاصی برای هر سازمان درنظر گرفته می شود. روشها و مدلهای تعیین استراتژی به تبع مدیریت استراتژیک، ازیک تکنیک پیروی نکرده و هریک حاوی یک مفهوم و یک بینش هستند.
مرحله پنجم: کنترل و اجرای استراتژی ها
در این مرحله استراتژی های تدوین شده را به مرحله اجرا گذاشته می شود و تمام مراحل قبل نیز کنترل می شوند.
مزایای مدیریت استراتژیک
1.امکان عمل به شیوه ای خلاق و نوآور
2. شکل دادن به آینده
3. ابتکار عمل
4. کنترل آینده
5.تقويت منطق مديريت در ارزيابي سرمايه و نيروي كار
6.هماهنگی تصميم گيريهاي مديران در زمينه استراتژي
7.شناسايي و پاسخگويي به موج تغييرات، فرصتهاي جديد و تهديدات در حال ظهور
8.راهنمايي سطوح مختلف مديريت سازمان در تعيين اهداف
بنابراین متوجه شدیم که مديريت استراتژيك فرايندي است كه به وسيله آن مديران براي دراز مدت فعاليت هاي سازمان را تعيين كرده ، اهداف عملياتي ويژه اي را مشخص و استراتژي هاي مخصوص به اين اهداف را با توجه به شرايط داخلي و خارجي طراحي می کنند و و برنامه هاي عملي براي اجراي استراتژيها را انتخاب مي كنند. مديريت استراتژيك فرايندي پويا است، به این دلیل که هر بخش از اين فرايند ، پرسشي اساسي را به دنبال خواهد داشت. آيا بايد به همين ترتيب ادامه داد و يا نياز به تغيير وجود دارد؟ تغيير در موقعيت سازمانها (محيط داخل و خارج) و عملكرد مالي آنها ، نيروهاي فشار هميشگي براي تغيير و تنظيم مجدد استراتژيها هستند. به بيان ديگر مديريت استراتژيك با تصميم گيري راجع به استراتژي و برنامه ريزي چگونگي به اجرا درآوردن آن در ارتباط است.
ضرورت استفاده از مديريت استراتژيك
با توجه به مفهوم مديريت استراتژيك ميتوان به ضرورت استفاده از آن پي برد. با توجه به تغييرات محيطي و پيچيده شدن تصميمات سازماني، لزوم بكارگيري برنامهاي جامع براي مواجهه با اينگونه مسائل بيشتر از گذشته ملموس ميشود. اين برنامه چيزي جز برنامه استراتژيك نيست. مديريت استراتژيك با تكيه بر ذهنيتي پويا، آيندهنگر، جامعنگر و اقتضايي راه حل بسياري از مسائل سازمانهاي امروزي است.
پايه هاي مديريت استراتژيك بر اساس ميزان دركي است كه مديران از شركتهاي رقيب، بازارها، قيمتها، عرضهكنندگان مواد اوليه، توزيعكنندگان، دولتها، بستانكاران، سهامداران و مشترياني كه در سراسر دنيا وجود دارند قرار دارد و اين عوامل تعيينكنندگان موفقيت تجاري در دنياي امروز است. پس يكي از مهمترين ابزارهايي كه سازمانها براي حصول موفقيت در آينده ميتوانند از آن بهره گيرند «مديريت استراتژيك» خواهد بود.
نحوه عملکرد مدیریت استراتژیک:
در مدیریت استراتژیک عواملی که در تعیین استراتژی های مناسب در یک سازمان تاثیر گذارند عبارتند از:
شرکت های رقیب، سهامداران، دولت، بازار، قیمت، توزیع کنندگان و ... . برای تهیه استراتژی های یک سازمان، ماموریت تعیین می شود؛ سپس عوامل محیطی خارجی برای یافتن تهدید ها و فرصت ها بررسی می شوند. پس از آن نوبت به بررسی عوامل محیطی داخلی سازمان و شناسایی نقاط قوت و ضعف است. پس از شناسایی چهار عامل اساسی (تهدید ها، فرصت ها، نقاط قوت و ضعف)، حال باید با استفاده از نقاط قوت بتوان از فرصت های شناسایی شده بهره برداری شود. یا با استفاده از فرصت های شناسایی شده، نقاط ضعف پوشش داده شوند. همچنین سازمان می تواند استراتژی هایی را اتخاذ کند که با استفاده از نقاط قوت خود، تهدید ها را حذف نماید. در گام بعد نیز مدیران بررسی می نمایند که چگونه می توان نقاط ضعف شناسایی شده را کاهش داده و اثرات تهدید ها را کم تر کنند.
فصل های دوره مدیریت استراتژیک
تعریف درس استراتژی و مدیریت استراتژیک
تعریف استراتژی و تعریف مدیریت استراتژیک از دید دانشمندان مختلف این حوزه و بررسی تفاوت مدیریت استراتژیک و برنامه ریزی استراتژیک
نظریه های مختلف به سازمان و ذی نفعان آن در استراتژی و مدیریت استراتژیک
مدیریت استراتژیک تلاش برای استفاده بهتر از منابع سازمانی در راستای منافع ذی نفعان یک سازمان است.
با برخی از رایج ترین دیدگاه ها در این زمینه آشنا خواهیم شد.
آشنایی با سطوح مختلف استراتژی و مدیریت استراتژیک
آشنایی با سطوحی مانند استراتژی در سطح کسب و کار و استراتژی در سطح کلان سازمان و ...
مفهوم رقابت در استراتژی و تحلیل رقبا
تحلیل استراتژیک رفتار رقبا تحلیل گروه های استراتژیک، شناسایی و تحلیل اهداف استراتژیک رقبا و
تفکر استراتژیک
تفکر استراتژیک، یکی از زیرمجموعههای مهم مدیریت استراتژیک است که اهمیت بالایی دارد.